Daha Esnek, Daha Etkili Bir Çalışma Modeli Geçici İş İlişkisi

İş dünyası artık her zamankinden daha hızlı değişiyor. Bu değişime ayak uydurmak isteyen şirketler için esneklik, verimlilik ve maliyet kontrolü çok kritik. Bu noktada geçici iş ilişkisi modeli oldukça etkili ve akılcı bir çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle dönemsel projeler, yoğunluk dönemleri ya da kısa vadeli ihtiyaçlarda, geçici iş ilişkisi büyük kolaylık sağlıyor.

Peki Nasıl İşliyor?

Geçici iş ilişkisi aslında çok net bir sistem: Bir çalışan, özel istihdam bürosu tarafından istihdam ediliyor ama belirli bir süre için başka bir şirkette görev alıyor.

Bu yapı üçlü bir sistemden oluşuyor:

• Çalışan: Bordrosu ve tüm yasal hakları istihdam bürosu üzerinden yürütülürken işletmenin sevk ve idaresinde görev yapıyor,
• Kullanıcı İşletme: Bu çalışanı belirli bir süreyle kendi bünyesinde çalıştırıyor,
• İstihdam Bürosu: Ücret, SGK ve tüm yasal süreçleri üstleniyor,

Bu sayede hem şirket hem çalışan açısından riskler azalıyor, süreçler kolaylaşıyor.

Dünyada Bu Model Nasıl Kullanılıyor?

Geçici istihdam, aslında birçok ülkede uzun yıllardır oldukça yaygın. Örneğin:

• Almanya ve Hollanda’da “Leiharbeit” ya da “Flexworker” diye geçiyor ve yasal düzenlemeleri çok net.
• ABD’de "temp agency" kavramı neredeyse her sektörde yaygın.
• Japonya, yaşlanan nüfusuna karşı bu modeli stratejik olarak kullanıyor.
• İskandinav ülkeleri ise çalışan haklarını ön planda tutarak bu sistemi çok başarılı bir şekilde yürütüyor.

Türkiye’de Geçici İş İlişkisi

Türkiye’de 2016’da yasal hale gelen geçici iş ilişkisi, işletmelerin esnek insan kaynağı ihtiyacını karşılayan bir çözüm sunuyor. Dönemsel yoğunluklarda kullanılabilecek bu model, hem İŞKUR lisanslı özel istihdam büroları aracılığıyla hem de yasal sınırlamalarla güvence altında. İşverenlere operasyonel esneklik sağlaması, istihdama geçici çözümler sunması ve çalışanlara farklı sektörlerde deneyim kazanma olanağı tanıması gibi birçok avantajı bulunuyor.

Geçici iş ilişkisinin kurulması esnasında yazılı sözleşme, geçicilik süresi, izne dayalı olma durumlarına dikkat etmek gerekiyor. Ayrıca en önemli kullanım alanları;

• Mevsimlik işler
• Proje bazlı işler
• Doğum/askerlik izni gibi süreli işçi ihtiyacı

En sık kullanılan sektörler ise turizm, tarım, sanayi, hizmet.

Sonuç olarak; geçici iş ilişkisi modeli, doğru uygulandığında hem şirketler hem çalışanlar için gerçekten bir kazan-kazan çözümü olabilir. Ama bunun için yasal altyapı, denetimler ve en önemlisi çalışan haklarının gözetilmesi gerekiyor. Ayrıca Türkiye’de henüz yaygın kullanılmamasının en büyük nedeni kültürel olarak bu çalışma biçimine alışkın olmamasıdır. Dünyadaki başarılı örneklerden ilham alarak, Türkiye’de de bu sistemin çok daha sağlıklı bir şekilde gelişmesi mümkün. Geçici iş ilişkisi modelini bir insan kaynağı çözümü olarak sürdürülebilir kılmak, uzun vadede şirketler ve çalışanlar için doğru ve kazandıran bir strateji olacaktır.

Eda Odyakmaz Kilci
KRM Yönetim Danışmanlık Proje Yöneticisi