İnsan Kaynakları’nın Kabusu: “Maaşım Eksik Yatmış”

Ay sonu gelir…
Puantajlar tamamlanır, raporlamalar yapılır, bordrolar hazırlanır, maaşlar hesaplara geçer. Çalışan ile bordrosu paylaşılır. Tam derin bir nefes alıp kahvenizden bir yudum alacaksınız ki…Telefon çalar ya da bir e-posta gelir: “Maaşım eksik yatmış.”

Bu üç kelime, tek cümle İnsan Kaynakları departmanının ve işverenin ortak kabusudur.
Bir de maaşlar brüt olarak anlaşıldıysa ve yıl ortasında vergi dilimleri değişmeye başladıysa…Geçmiş olsun!

Bazı durumlarda açıklama yapmak oldukça kolaydır. Ücret net olarak belirlenmiştir ve tüm ek ödemeler de net tutarlar üzerinden hesaplanmaktadır. Geriye sadece birkaç küçük kontrol kalır. Örneğin, “BES kesintisi yapılıyor mu?” ya da “Herhangi bir icra durumu var mı?” gibi detaylara bakmak faydalı olur. Böyle bir durum varsa, genelde şu şekilde açıklanır:

“Sizin BES kesintiniz vardı.”
“İcra nedeniyle yasal kesinti uygulanmıştır.”

Konu kapanır ve kahve yudumlamaya devam edilir.

Ama her zaman işler bu kadar yolunda gitmez. Çoğu zaman değişen vergi dilimlerini, brütten nete karmaşık geçişleri herkesin kolaylıkla anlayabileceği bir dille anlatmanız gerekir. Bu noktada sadece bilgi değil, yüksek düzeyde empati de gerekir.

Çalışan, en ufak bir güven kaybı hissederse tam da oradan yakalar sizi. Haksız da değildir, çünkü emeğinin karşılığında ne ödeme eksik ne de açıklama yetersiz olmamalıdır.

Çalışan mutsuz, siz endişelisiniz…

Bir de işin “arka planı” var:

Değişen mevzuata yetişemeyen bordro yazılımları, brütü yanlış bulunan ödeme kalemleri, kontrol edilmeden çıkarılan maliyetler, hatalı vergi ödemeleri, yanlış hesaplanan SGK primleri, devredilmeyen vergi ve SGK matrahları, eksik ya da fazla BES kesintileri, icra takipleri... Ne, bir de TES mi gelecek? 

(2026’nın ikinci çeyreğinden itibaren maaş bordrolarında yeni bir konuğumuz var: TES, yani Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi. BES kesintileriyle tanıdık olduğumuz o minik maaş düşüşlerine bir de TES ekleniyor ama bu sefer destek eli de uzanıyor; “işveren katkısı.” Tabii ki bu destek, sizin adınıza yatırılıyor. Maaş hesabınıza değil, emeklilik hayallerinize doğru. BES’e göre kuralları biraz daha sıkı, ama istisnalar da yok değil. Evlilik, konut alımı, sağlık gibi bazı özel durumlarda sisteme dokunmak mümkünmüş.)

Sadece bordro değil, çalışan motivasyonu da hızla çökebilir.

Bitti mi? Bitmedi!

İK ve bordro süreçlerinde sorumluluk sadece çalışanlara ve işverene karşı değildir, aynı zamanda devlete karşı da doğrudan bir yükümlülük getirir.

Bu süreçlerdeki hatalar zincirleme kaza etkisi yaratır ve yalnızca çalışan memnuniyeti değil, şirketin itibarı ve mali yapısı da ciddi şekilde zarar görebilir.

Her ay Gelir İdaresi Başkanlığına ve Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimlerin doğru ve eksiksiz olması gerekmektedir. Yanlış beyanlar, gecikmeler veya hatalı hesaplamalar idari para cezalarına, gecikme faizlerine, hatta teşviklerin iptaline neden olabilir.

Peki Çözüm Ne?

Tüm bu karmaşık süreçleri alanında profesyonel bir ekibe emanet etmek sadece işi kolaylaştırmaz, aynı zamanda sizi ve çalışanlarınızı güvenli alanda tutar. Programlar hesaplamada şaşırsa da iyi bir ekibin gözünden hiçbir şey kaçmaz! Sizi her ay aynı stresin tekrarından kurtarır. Aslında biz de tam olarak bunun için varız.

Ayşe Nur KARTAL
KRM Yönetim Danışmanlık Bordro Uzmanı